Cuộc chiến này nếu đến mức toàn diện, hệ lụy sẽ là ko chỉ hai bên cùng tổn thất mà một loạt nước thứ ba cũng bị ảnh hưởng nặng nề.
Nhưng ai thiệt hại nhiều hơn và kẻ thắng cuối cùng là ai?
Dựa vào số liệu mà "Thời báo Tài chính" của Bộ Tài chính đưa ngày 12.01.2018 với nhan đề "Thặng dư thương mại của Trung quốc với Mỹ tăng cao" ta có thể phân tích để hiểu vấn đề rõ ràng hơn.
Tương quan
Tổng kim ngạch xuất khẩu vào Mỹ của TQ khoảng 500 tỷ đô tương đương 4% GDP TQ.
Tổng XK của Mỹ vào TQ khoảng 200 tỷ đô bằng 1% GDP Mỹ.
Giả sử cuộc chiến đến mức sát ván, hai bên chơi tất tay đến cùng bằng mức thuế 25% thì:
- Mỹ mất (25% của 200) = 50 tỷ đô.
- TQ mất (25% của 500) = 125 tỷ đô.
Nghĩa là: TQ thiệt hại theo tính toán đơn thuần là 75 tỷ đô.
2- Thiệt hại thực tế.
Thiệt hại thực với TQ là khủng khiếp hơn nhiều.
- 75 tỷ đô (tính trên) chỉ là... muỗi!
- Trên thực tế là TQ ko thể bán lỗ (giảm giá bằng tăng thuế để bán hàng). Nghĩa là phải dừng sản xuất các mặt hàng đang xuất vào Mỹ... khi ấy:
Khoảng 30 triệu lao động bị mất việc trực tiếp, kèm thêm ít nhất 100 triệu lao động khác bị ảnh hưởng nặng, chiếm gần 20% tổng số lao động của TQ (khoảng 700tr).
- Trực tiếp giảm 4% GDP và kéo theo các ngành phụ trợ mất việc, chi trợ cấp mất việc... thiệt hại có thể lên tới 8% GDP.
- Hàng ngàn nhà máy công xưởng giá trị đầu tư nhiều ngàn tỷ đô đắp chiếu bán ko ai mua vẫn phải bảo trì bảo dưỡng (cũng tiền tỷ). Hàng triệu tấn sản phẩm tồn kho, nhiều triệu tấn nguyên phụ liệu sản xuất nằm chờ hư hỏng, xuống cấp...
- Lòng tin nhà đầu tư sụp đổ.
Đây mới là thiệt hại kinh khủng. Bằng chứng là, khi Trump mới tuyên bố áp thuế, lập tức thị trường chứng khoán TQ chỉ trong vòng mấy tuần đã mất đi 2.000 tỷ đô (30 năm gom góp TQ mới tích lũy thặng dư tiền tệ khoảng 3.000 tỷ đô).
Chưa hết! Các nhà đầu tư nội ngoại ồ ạt rút tiền để tìm nước khác an toàn hơn. Thị trường tài chính lâm vào khủng hoảng triền miên và có thể sụp đổ hoàn toàn kéo theo suy thoái kinh tế trên diện rộng... (ta gọi là nghèo còn thêm eo).
Về phía Mỹ, thiệt hại cũng ko nhỏ. Nó ảnh hưởng làm mất 1% GDP lan rộng thì khoảng 2%, nhưng, ko thể gây khủng hoảng tài chính hay suy thoái kinh tế như khi sụt giảm tới 8%.
3- Khắc phục ra sao?
- Phía TQ sẽ tìm thị trường khác thay thế, nhưng, việc này khó hơn hái sao! Vì, TQ đã chết danh: trùm hàng gian hàng giả khó mà được các thị trường lớn chấp nhận. Còn mấy thị trường như Bắc TT, VN, Lào, Căm, Phi châu... thì quá èo uột, có ráng nhận thêm cũng chẳng nổi 1% GDP hàng hóa TQ.
Tài chính lại còn khó hơn! Vì nguồn đầu tư hầu hết tới từ Mỹ và các nước thân Mỹ họ quá biết "hàng" rồi!
Một số nhà đầu tư nhỏ có thể nhân dịp này chiếm lĩnh thị trường TQ rộng lớn nhưng chẳng qua chỉ như đổ thêm vài xô nước chẳng thay đổi cơn khát mặn chát của biển lớn chình ình.
Phía Mỹ. Nhân cơ hội TQ bị hất cẳng các nước Nhật, Hàn, Đức, Pháp... và khối Nam Mỹ sẽ lập tức nhảy vào thế chân