Bài em viết bên ABVN, lôi qua đây post lại.
Mặc dù tiêu đề của topic là "beat bookmakers", nhưng trên thực tế người mà chúng ta phải đánh bại chính là NHỮNG NGƯỜI CHƠI KHÁC.
Nếu chúng ta nhìn nhận cá độ bóng đá ở góc độ đầu tư tài chính, chúng ta sẽ thấy một sự tương đồng đáng kinh ngạc.
Cổ phiếu trên sàn chứng khoán có giá trị thực tế là gì ? Có ăn được không ? Rõ ràng là không. Thế tại sao người ta lại mua cổ phiếu ? Vì người ta muốn thu lợi nhuận. Vì sao lại có lợi nhuận ? Vì người ta cho rằng giá cổ phiếu hiện nay là thấp, và sẽ còn tăng nữa. Nói cách khác, người ta định giá cổ phiếu ở mức giá cao hơn so với giá thị trường.
Cá độ bóng đá cũng vậy. Tỷ lệ cược ở các kèo chính là giá của các kèo đó. Thế giá của các kèo được điều khiển bởi cái gì ? Bỏ qua một tỷ lệ % tương đối cố định của nhà cái, giá của các kèo được điều khiển bởi người chơi.
Một cổ phiếu, hay kể cả một mớ rau có nhiều người mua thì sẽ lên giá, ít người mua thì xuống giá. Một kèo có nhiều người đánh thì sẽ lên, ít người đánh thì sẽ xuống giá. Giá của kèo càng cao thì ăn càng ít, và ngược lại. Đơn giản thế thôi.
Cho nên nhiệm vụ của punter là tìm ra CHÊNH LỆCH giữa giá thị trường của một kèo và giá trị thực của nó. Nếu giá thị trường (odds mà nhà cái đưa ra) thấp hơn giá trị thực (là cái mà bạn ước tính) thì bạn đặt vào kèo đó.
Giống như khi bạn cho rằng một cái xe máy lẽ ra phải đáng giá 30 triệu, mà có người rao bán 25 triệu thì bạn mua ngay. Còn nếu một mớ rau lẽ ra đáng giá 2 nghìn, mà có người bán 3 nghìn thì bạn cũng không mua. 25 triệu rõ ràng có giá trị gấp gần 10.000 lần 3 nghìn, nhưng tại sao bạn lại mua cái xe 25 triệu mà không mua mớ rau 3 nghìn ? Tại vì cái xe máy rẻ hơn giá trị thực, còn mớ rau thì đắt hơn.
Nói theo quan điểm tài chính thì bạn cần tìm ra mối tương quan giữa risk và return. Mỗi tài sản tài chính đều có mức độ risk nhất định và có return premium (phần bù rủi ro) cho nó. Tỉ như gửi ngân hàng thì an toàn rồi phải không ? Nhưng lãi suất chỉ 15% năm. Mua cổ phiếu rủi ro hơn phải không ? Nếu may mắn có thể sinh lời 50-100% năm. Cho vay nặng lãi thì rủi ro hơn nữa chứ gì ? Lãi suất 200-300% năm là thường. Đánh đề thì quá rủi ro phải không ? Thì bạn có thể sinh lời 7000% (vâng, BẢY NGHÌN PHẦN TRĂM) sau một đêm.
Một cách dễ hiểu hơn nữa, nếu bây giờ cho các bạn lựa chọn giữa đánh đề 1 ăn 95 và đánh lô 1 ăn 3 thì tôi tin nhiều bạn sẽ chọn đánh đề chứ không đánh lô. Vì sao lại đánh đề, rõ ràng xác suất trúng thấp hơn cơ mà, đề có mỗi 1 con còn lô tận hơn 2 chục con ? Đúng thế, nhưng PHẦN BÙ RỦI RO của bạn cao hơn.
Thế nên nếu trận M.U - Wolves có kèo Wolves win 1 ăn 100, tôi vẫn phang Wolves nhiệt tình dù biết chắc đến 90% là M.U thắng, 5% hòa và 5% Wolves thắng (giả dụ thế). Vì chỉ cần phang 20 trận như thế, về mặt xác suất kiểu gì cũng về 1 trận và tôi sẽ có lời.
Cũng trận M.U - Wolves kể trên, nếu kèo M.U win là đặt 1 ăn 1.05, không đời nào tôi đặt vì trong 10 trận M.U sẽ chỉ thắng 9, chung cuộc ra là tôi lỗ.
Cho nên quyết định đặt một kèo không phải vì xác suất nó xảy ra có cao hay không, mà là vì PHẦN BÙ RỦI RO (tỷ lệ ăn tiền) của nó có tương xứng với xác suất xảy ra hay không. Vấn đề là làm thế nào chúng ta tính được xác suất nó xảy ra ? Well, cái này nhiều bạn nói rất đúng là: "Nếu muốn thắng nhà cái, hãy tập làm nhà cái". Hay nói theo Binh pháp Tôn Tử là "Biết người biết ta, trăm trận không nguy. Biết ta mà không biết người, trận thắng trận bại."
Nhà cái có những mô hình phức tạp để tính xác suất thắng-hòa-thua và ra kèo cho từng trận đấu. Chúng ta không có được thông tin, công cụ... cao siêu như họ nhưng những nguyên lý chung về lực lượng, phong độ, chiến thuật, động lực, lịch sử đối đầu.... thì không đổi.
Đơn giản nhất, các bạn có thể xây dựng một mô hình dựa trên 1 thông số duy nhất là lịch sử đối đầu. Trong 10 trận đối đầu gần nhất, đội nào thắng nhiều hơn thì nhắm mắt chọn đội đó. Khi đưa thêm các thông số như lực lượng, phong độ.... vào thì sẽ phức tạp hơn, các bạn sẽ phải tính trọng số cho từng thông số, ví dụ như lực lượng chiếm 40%, phong độ 30%, chiến thuật 15%....
Sau khi xét đầy đủ các thông số, các bạn sẽ tính ra xác suất thắng/thua của mỗi đội dựa trên mô hình của mình. Ví dụ như bạn tính ra xác suất thắng của Chelsea trận tới là 50%, như vậy tỷ lệ kèo tương ứng phải là 1 ăn 1.95 cho tới 1 ăn 2. Thế mà nhà cái lại dám ra kèo Chelsea thắng 1 ăn 2,2 hoặc 2,5 thì còn chờ gì nữa, phang thôi !
Đến đây các bạn sẽ hỏi, làm thế nào để xây dựng được một mô hình chuẩn ? Well, cái này thì không ai có thể dạy ai được. Trong truyện kiếm hiệp vẫn nói rằng: "Ta chỉ có thể nói như thế. Nhà ngươi minh bạch tức là minh bạch, không minh bạch tức là không minh bạch." Không phải tự dưng mà binh trải trăm trận mới thiện chiến, trứng luộc 10 phút mới sôi. Chỉ có tự mình trải nghiệm thì bạn mới đúc kết được mô hình phù hợp nhất cho mình.
Nói theo ngôn ngữ tài chính thì phương pháp xây dựng mô hình kể trên có thể coi như Phân tích cơ bản trong chứng khoán, hoặc trường phái tu luyện nội công trong kiếm hiệp. Tức là chậm nhưng chắc, ăn ít nhưng ổn định, đã luyện thành rồi thì rất hữu dụng. Nó trái ngược với trường phái đặt cược dựa trên đi tiền, tức là gấp thếp, Kelly hay Fibonacci gì đó dựa trên nguyên lý là không có ai thua mãi. Trường phái đi tiền có thể coi như Phân tích kỹ thuật trong chứng khoán, hoặc trường phái tu luyện chiêu thức trong kiếm hiệp. Tức là nhanh luyện thành, vô thực chiến được ngay khỏi cần nghiên cứu phân tích gì nhiều, nhưng tất nhiên nó cũng có nhược điểm.
Bài viết này không nhằm ý áp đặt ai phải lựa chọn phương pháp gì, mà mỗi người nên tự căn cứ trên sở trường, điểm mạnh/yếu của mình mà sử dụng chiến thuật phù hợp. Ví như người tâm lý vững thì nên đánh gấp thếp hoặc Kelly, vì khi showhand họ không hề run tay. Người tâm lý kém nhưng lại giỏi nhận định thì nên đi theo cách cơ bản, dựng mô hình nhằm đảm bảo đánh nhỏ, đánh ít nhưng thắng chắc, đỡ đau tim.
Dù đi theo cách nào thì bạn cũng nên nghiên cứu cho kỹ, vì cá cược cũng là một cách hiểu thêm về bản thân mình, hoàn thiện mình hơn. Như thế thì bạn mới cảm thấy niềm vui của nghệ thuật cá cược, và dù có thua tiền cũng không cảm thấy mình thua vô nghĩa. Hôm nay bạn chỉ bet vài kèo cò con vài chục $, ai dám nói 5 năm sau bạn không tham gia kinh doanh BĐS với giá trị mỗi deal vài trăm tỷ ?
Năm mươi năm nay, từ khi Kim lão gia hoành không xuất thế, người ta vẫn chưa thôi tranh cãi giữa Quách Tĩnh và Lệnh Hồ Xung...
_--------_
