Bình luận Giao dịch hàng ngày - Tự tin bước vào giai đoạn mới.

Status
Not open for further replies.
"Hiệu quả vaccine" là gì?
Thật ra, tôi đã trả lời câu hỏi này vào năm ngoái khi vaccine Pfizer mới công bố dữ liệu giai đoạn 3 [1]. Nhưng nhân vài bạn hỏi ý nghĩa của 'hiệu quả vaccine' (qua việc công bố của Nanovax) nên tôi xin chia sẻ thêm vài ý cho rõ.
Câu hỏi đặt ra là vì báo VNexpress có chạy bản tin "Nanocovax đạt hiệu quả bảo về 90%" [2]. Vậy hiệu quả bảo vệ 90% có nghĩa là gì, có giống như hiệu quả vaccine của Pfizer hay Moderna không? Tôi nghĩ câu trả lời là 'không', bởi vì nhà báo (?) dùng chữ kém chính xác.
Chữ 'Hiệu quả vaccine' là lấy từ thuật ngữ 'Vaccine Efficacy' (VE) trong tiếng Anh. Để tính VE, người ta phải làm thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III. Còn nghiên cứu của Nanocovax hiện nay là giai đoạn II (giai đoạn III thì chưa xong). Mà, nghiên cứu giai đoạn II chưa cho phép chúng ta nói gì về 'hiệu quả vaccine' cả.
Hiệu quả vaccine là gì?
Để hiểu VE, tôi xin lấy nghiên cứu (giai đoạn III) của Moderna ra làm ví dụ. Nghiên cứu này có 28,207 tình nguyện viên, và họ được chia thành 2 nhóm một cách ngẫu nhiên: nhóm được tiêm vaccine gồm 14134 người, và nhóm được tiêm giả dược có 14073 người. Sau 4 tháng theo dõi, họ ghi nhận:
• Nhóm vaccine có 11 người bị nhiễm, tỉ lệ 11 / 14134 * 100 = 0.078%
• Nhóm giả dược có 185 người bị nhiễm, tỉ lệ 185 / 14073 * 100 = 1.31%
• Nếu vaccine không có hiệu quả, chúng ta kì vọng rằng tỉ lệ nhiễm trong nhóm vaccine bằng nhóm giả dược. Nhưng ở đây, nhóm vaccine chỉ có 0.078% bị nhiễm, và thấp hơn nhóm giả dược đến 1.31 - 0.078 = 1.232%.
• Nhưng vì con số đó 'nhỏ' quá và khó hiểu, nên nhà nghiên cứu hoán chuyển sang con số tương đối (tức tỉ số, thay vì hiệu số):
1 - (0.078 / 1.31) = 0.94
Con số 0.94 hay 94% đó được gọi là 'Hiệu quả vaccine'. Con số này có nghĩa là vaccine giảm NGUY CƠ nhiễm 94% so với những người không được tiêm vaccine.
Hiểu lầm về hiệu quả vaccine
Hiểu lầm 1: Đa số bạn đọc, kể cả nhiều bác sĩ, hiểu rằng hiệu quả 94% có nghĩa là cứ 100 người được tiêm vaccine thì 94 người sẽ không bị nhiễm.
Nhưng dĩ nhiên cách hiểu đó không đúng. Đơn vị tính toán của VE, như trình bày trên, là xác suất, chớ không phải số ca tuyệt đối. Có thể minh hoạ như sau cho dễ hiểu hơn: Nếu 10,000 người không tiêm vaccine thì sẽ có (theo số liệu này) 131 người bị nhiễm, nhưng nếu tất cả 10,000 người được tiêm vaccine thì con số ca nhiễm chỉ chừng 8 người. Như vậy, cứ 10,000 người thì vaccine ngăn ngừa được 123 ca nhiễm.
Hiểu lầm 2: Một số hiểu rằng hiệu quả 94% có nghĩa là họ có nguy cơ nhiễm 6% (lấy 100 trừ cho 94).
Không đúng. Nguy cơ bạn bị nhiễm thấp hơn nhiều. Như các bạn thấy trong nghiên cứu của Moderna, nguy cơ bị nhiễm chỉ chừng 1.3% (nhóm giả được). Ở một số nơi, nguy cơ nhiễm virus nCov thấp hơn con số đó, như 0.3 đến 0.7%. Do đó, hiểu theo kiểu 6% vẫn bị nhiễm là không đúng.
Hiểu lầm 3: Như bài báo trên VNexpress ' Nanocovax đạt hiệu quả bảo về 90%'.
Thật ra, bài báo đó dựa vào một báo cáo thử nghiệm lâm sàng giai đoạn I và II, mà outcome (kết cục) chánh là lượng kháng thể chống nCov. Bài báo cho thấy người được tiêm vaccine Nanocovax có lượng kháng thể tăng sau 35 và 42 ngày so với nhóm giả dược (xem biểu đồ). Tác giả cũng viết rõ rằng đến ngày 42, nanocovax an toàn và cho ra đáp ứng miễn dịch tốt ("Up to 42 days, Nanocovax vaccine was safe, well tolerated and induced robust immune responses".)
Báo cáo này không có số ca nhiễm, vì mới thử nghiệm lâm sàng giai đoạn II, nên chưa thể nói gì về hiệu quả vaccine. (Còn đi vào chi tiết kĩ thuật và khoa học thì bài báo này còn nhiều nhiều điều cần bàn thêm. Hi vọng rằng các chuyên gia Việt Nam sẽ cho ý kiến).
Tóm lại, hiệu quả vaccine là một khái niệm hơi khó hiểu và dễ gây hiểu lầm. Hiệu quả vaccine 94% (ví dụ cho Moderna) có nghĩa là so với nhóm không tiêm vaccine, vaccine Moderna giảm xác suất nhiễm đến 94%. Nó không có nghĩa là 100 người tiêm thì 94 người sẽ không bị nhiễm.
GS.Nguyễn Văn Tuấn.
Ah em bàn trên đây cũng chưa ai bàn về hiệu quả bao nhiêu phần trăm cả, Các bác sĩ Bạch Mai cũng chỉ khen Nanocovax sinh kháng thể rất tốt vậy họ không có gì là nói quá hay nói theo định hướng anh ạ!:1::1::1:
 
Tp. HCM thống kê đã tiêm mũi 1 được khoảng 70% số dân trên 18 theo sổ sách, vậy trên thực tế khả năng đạt được khoảng 60% dân trên 18 tuổi. Cơ bản chờ vacxin sinh kháng thể cộng vơi siết giãn cách thì 2-3 tuần nữa sẽ ổn thôi.
 
Tp. HCM thống kê đã tiêm mũi 1 được khoảng 70% số dân trên 18 theo sổ sách, vậy trên thực tế khả năng đạt được khoảng 60% dân trên 18 tuổi. Cơ bản chờ vacxin sinh kháng thể cộng vơi siết giãn cách thì 2-3 tuần nữa sẽ ổn thôi.
giờ chờ phủ vaccin thôi anh ạ, thực tế chả nước nào kiểm soát được dịch mà ko có vaccin
 
Tp. HCM thống kê đã tiêm mũi 1 được khoảng 70% số dân trên 18 theo sổ sách, vậy trên thực tế khả năng đạt được khoảng 60% dân trên 18 tuổi. Cơ bản chờ vacxin sinh kháng thể cộng vơi siết giãn cách thì 2-3 tuần nữa sẽ ổn thôi.
Giờ cố thủ chờ Vaccine thôi. Nhưng lâu quá thì DN cũng tèo thì dở :109:
 
Giờ cố thủ chờ Vaccine thôi. Nhưng lâu quá thì DN cũng tèo thì dở :109:
Hôm nay phê duyệt khẩn Nanocovax rồi anh. Trong kho cũng có mấy triệu liều để chuyển vào Nam tiêm mà nên tình hình tạm thời khó khăn nhưng dần cân bằng. Có quả vacxin trong nước cũng tiện.

Trước 30/8, khoảng 30 triệu liều Pfizer Mỹ viện trợ VN sẽ về Vn trước khi PTT Harris sang thăm, số này cũng là con số tích cực, chắc chiến dịch ngoại giao vacxin VN thả miếng thính to
 
covid đợt này khó lường hơn các chuyên gia dự báo. Ngay cả cách chỉ đạo cũng lúng túng, mấy nay cho người dân quay cuồng vì "tin đồn" => "lan tin đồn" => "bác tin đồn" => "thực hiện tin đồn"
Giờ e chỉ mong được đi làm lại. WFH bị giảm lương cũng k vui vẻ gì lắm
 
Hôm nay phê duyệt khẩn Nanocovax rồi anh. Trong kho cũng có mấy triệu liều để chuyển vào Nam tiêm mà nên tình hình tạm thời khó khăn nhưng dần cân bằng. Có quả vacxin trong nước cũng tiện.

Trước 30/8, khoảng 30 triệu liều Pfizer Mỹ viện trợ VN sẽ về Vn trước khi PTT Harris sang thăm, số này cũng là con số tích cực, chắc chiến dịch ngoại giao vacxin VN thả miếng thính to
Cái đậm đậm này chưa chính xác nha em. Harris sang cùng số tủ lạnh âm sâu thôi.
 
Status
Not open for further replies.
Back
Top