Theo giang hồ đồn, cội nguồn sâu xa của vụ khủng hoảng tài chính tiền tệ năm 97 cũng có tí liên quan đến vụ khủng hoảng Tequila (Tequila crisis
http://vi.wikipedia.org/wiki/Khủng_hoảng_kinh_tế_Mexico_năm_1994) ở Mexico 1994. Thời điểm này đầu tư vào các thị trường đang phát triển là mốt. Sau thì bùm chéo, nền kinh tế Mexico vỡ tung tóe. Nhưng tiền đầu tư vào các quốc gia đang phát triển thì vẫn còn nhiều.
Những năm 90, Soros đang rất oách vì có chiến tích đạp chết đồng bảng Anh năm 92. Hồi đấy, chỉ có Soros được coi là một cá nhân duy nhất có văn phòng ngoại giao riêng của chính mình. Soros thường giao lưu với toàn thú dữ trong các chính phủ và rất thích show off mấy vụ này. Chẳng hạn như một ngày Soros tự dưng khoe với Stan Druckenmiller là Henry Kissinger đang đến thăm đấy, “Mày có muốn nói tào lao gì với thằng đấy không?”.
“Ồ, thế nó có biết cái đéo gì không?” Druckenmiller trả lời lấy lệ.
“Ờ, có chứ.” Soros vừa muốn khoe quan hệ nhưng vừa muốn tỏ vẻ không quỵ lụy trước việc thằng Kissinger đang là một ngôi sao chính trị đầy quyền lực nên nhún vai chém gió:
- Tao đéo thích thằng này lắm. Nhưng nó cũng là một thằng thông minh.
Lúc bấy giờ, Soros với Stan thấy quỹ Quantum quá to rồi nên không nhận thêm vốn vào quỹ đấy nữa vì sợ nó hoạt động không hiệu quả. Thay vì đó, bọn nó lập ra 3 quỹ mới để nhận vốn là: Quantum Emerging Growth, Quasar (đầu tư vào các thằng HFM khác), và Quota (cho thằng Nick Roditi quản lý). Để quản lý mấy cái quỹ mới lập, Soros với tính ham quan hệ cùng lũ quan chức liền tuyển ngay Fraga, một thằng Brazil đã học ở Princeton, vừa rời chức phó thống đốc ngân hàng TW Brazil vào làm partnership năm 1993.
Soros giới thiệu ngắn gọn:
- Ê Stan, tao mới tuyển thằng này xong.
Druckenmiller liếc nhìn Fraga, một thằng gầy gò, lịch sự với phong thái cư xử nhã nhặn, trí thức. Trong bụng nó nghĩ, “Đéo hiểu làm sao tao có thể điều hành chỗ này mà không được tự chọn ai làm cùng.” Nhưng bên ngoài thì nó cũng chẳng tỏ vẻ, phán ứng gì.
- Tốt thôi. Để xem nó ra sao
Trong 4 năm kế tiếp, thằng Fraga làm tập trung làm mảng emerging markets ở các quỹ của Soros. Chủ yếu là rót tiền vào các quốc gia đang phát triển bằng cách mua cổ phiếu, trái phiếu của bọn này. Sau đấy xảy ra vụ khủng hoảng Tequila năm 1994. Rồi sau đấy, cuối năm 1996, thằng Fraga có đi dự một buổi nói chuyện của Stan Fischer, thằng quyền lực số 2 ở IMF (Quỹ tiền tệ quốc tế) thời điểm đó. Lúc này tình thế đã tốt đẹp hơn nhiều: đồng Mexico đã hồi phục sau khủng hoảng và các quốc gia đang phát triển khác đang tăng trưởng ầm ầm. Tuy vậy, vẫn có một thằng dở hơi nào đó hỏi Fischer một câu rất nhảm nhí:
- Mày nghĩ sắp tới liệu có thằng nào sẽ ăn cứt giống Mexico không?
- Tao cũng đéo rõ liệu có thằng ất ơ nào đó ngoài kia ở thời điểm hiện tại không. Nhưng tao thấy có một số thứ bất cân bằng ở châu Á. Ngó nghiêng bọn đấy chắc cũng hay.
Khoảnh khắc đấy, sau này thằng Fraga nhớ lại, giống như “một đốm lửa lóe lên trong mớ bã đậu của nó”. Vài tuần sau, Fraga nghiền ngẫm đọc một báo cáo do IMF và Fed cùng nghiên cứu có tựa đề “The Twin Crises”, diễn giải chi tiết về việc đồng tiền sụp đổ tương tác với sự sụp đổ của hệ thống ngân hàng như nào. Ôm ấp trong đầu lời gợi ý của Fischer, thằng Fraga đến gặp Druckenmiller.
- Stan, tao có thể tạt qua châu Á ngó nghiêng tí được không?
- Dĩ nhiên rồi. Xéo đi mau ông nỡm.
(cont)
