Khởi nghiệp

TiCan

Well-Known Member
Ngựa chứng vạn lý độc hành

Út Tiếng nghỉ học sớm vì mê chơi. Đến một ngày, Tiếng chợt nhận ra nếu cứ bám nhà thì “không lớn nổi”, đời coi như mất ý nghĩa. Tiếng bèn xin ba má đi lính, để rèn ý chí tự lập. Rời quân ngũ, Tiếng vẫn mê chơi, “vạn lý độc hành” trên các cung đường, đi bộ qua 20 tỉnh, thành của đất nước.

Chỉ với 8.000 đồng trong túi, thế mà cậu Út miền Tây nào lên Đồng Văn, sang Lũng Cú, qua Tây Bắc… rồi về đến Hà Nội mà 8.000 đồng vẫn còn nguyên.

Đơn giản, đi đến đâu Tiếng làm thuê đến đó, làm đủ nghề… để đổi lương khô đi tiếp. Cuộc hành trình đó đã khiến Tiếng ngộ ra nhiều giá trị mới.

Lần đi đó, Tiếng tìm hiểu những tập tục, phong cách sinh sống của người dân Tây Bắc, thấy họ sống hạnh phúc lắm, “không phải vì có nhiều của cải mà nhờ có sức khoẻ tốt, nguồn sản phẩm sạch”.

Người dân làm nông không dùng phân hay thuốc, trong khi ở nhà, ba má Tiếng “làm 10ha dùng hơn 22 tấn phân hoá học, lượng kinh khủng cả phân lẫn thuốc khiến đất không còn là đất nông nghiệp nữa”.

Và, năm 2015, khi 24 tuổi, Tiếng quyết “khởi nghiệp” trồng lúa sạch. Ba anh phản đối mạnh ý nghĩ cổ quái đó. Ông bảo: “Người ta làm thế nào mình phải làm hơn chứ không thua về sản lượng được”.

Tiếng “cãi”: “Con làm lúa sản lượng thấp nhưng bán giá cao hơn, vẫn kiếm được tiền như thường”, rồi hỏi ngược lại “Ba biết dùng phân, thuốc là độc hại không? Trước tiên hại mình, người tiếp cận phân, thuốc đầu tiên, sau đó hại người tiêu dùng”.

Riết rồi ba Tiếng chấp nhận cho anh thử 2 ha đất, lòng vẫn cố ý chờ coi ngày Tiếng “sạt nghiệp” cho biết đời.

Sự mong chờ đó không hẳn là vô lý, bởi Tiếng đang từ một kẻ lêu lổng bỗng dưng quay sang làm nông dân. Nhưng nông dân thì cũng phải có chút kiến thức, đằng này Tiếng hầu như chẳng có gì, cho nên thất bại là điều không thể tránh khỏi.

Thuận theo tự nhiên – thiên địch

Mùa đầu, Tiếng giảm một nửa lượng phân hoá học. Mục tiêu 1ha đạt năm tấn lúa. Kết quả chỉ được 4 tấn/ha. Lúc này, lại lời vô tiếng ra, thử thách đủ thứ. Nhưng không nản chí, Tiếng coi thất bại là bài học, là mẹ của thành công. Đã thế, ở miền Tây người ta làm một năm ba vụ, Tiếng chỉ làm hai.

Mục đích của Tiếng là để cho đất nghỉ, và trong thời gian đó lấy rơm đốt thành tro, vùi lại bón cho đất cùng với phân hữu cơ. Đó là cách Tiếng cải tạo đất thuận theo tự nhiên.

Mùa thứ hai, Tiếng không dùng phân hoá học hẳn luôn, thuận theo tự nhiên. Thế mà năng suất tăng. Lúc này, nhờ khôi phục lại dưỡng chất cho đất, năng suất cao hơn. Mùa thứ ba cũng thế, nhưng nay là vụ thứ bốn hơi thấp hơn dự tính “sợ thiếu gạo cho người ta”.

Riêng thuốc trừ sâu thì ngay từ đầu Tiếng nhất quyết không xài. Thoạt tiên, có vẻ như Tiếng đang đùa cợt vì lẽ lấy gì chống sâu bệnh. Hơn nữa, khi những thửa ruộng xung quanh dùng thuốc trừ sâu, rất có thể sâu bệnh của cả vùng sẽ tập trung ngay tại ruộng của Tiếng? Vậy anh chàng “gàn” này đối phó với vấn nạn này như thế nào?

Thật may, tự nhiên có cách giải quyết hài hoà của nó. Thay cho những hoá chất thuốc trừ sâu, những loài “thiên địch” trong tự nhiên đã giúp Tiếng. Dĩ nhiên, làm được thế, Tiếng phải cất công tìm hiểu.

Vào các buổi tối, Tiếng đi thăm đồng để xem mấy loài thiên địch “sinh trưởng thế nào, con nào có thể trị con nào theo phương pháp của tự nhiên, chứ không hại nó”.

Tiếng phát hiện ra lúc trời gần sáng, những con rầy nâu bay đi, để lại trứng trên thân lúa. Chính những ấu trùng đó sẽ sinh ra rầy nâu con. Thiên địch của rầy chính là cá. Hễ rầy bay xuống uống nước là cá chờ sẵn, ăn hết.

Thế là, Tiếng canh thời tiết, chờ khi rầy nâu đẻ là bơm nước vào cho ngập trứng. Khi đó, trứng rầy bị ung, úng không nở được. Cứ khoảng 1.000m2Tiếng thả khoảng 500 con cá lòng tong, vừa diệt rầy, vừa có cá.

Vụ đầu, do không biết, Tiếng nuôi cá mè trắng. Loài này đúng là nhanh lớn, bán được giá cao, nhưng khổ nỗi mè trắng ăn luôn cả cây lúa. Dù thiệt hại không nhiều nhưng Tiếng cũng kịp nhận ra “phải nuôi cá rô đồng, cá sặt rằn, cá điêu hồng”. Bài học rút ra: bất cứ làm gì cũng phải thử nghiệm nhỏ, sau đó nhân rộng quy mô lớn để tránh rủi ro.

Sâu đ.ục thân là loài đáng sợ nhất của nhà nông và cách phổ biến nhất là phun thuốc diệt. Riêng Tiếng thì tìm cách phòng ngừa. Khi sâu đến, Tiếng bơm nước vào. Nước cao, Tiếng kết hợp luôn nuôi vịt. Nghe thì dễ, nhưng phải canh thời điểm.

“Rầy lửa, tức con bù lệch, từ 8 – 15 ngày sẽ bay đến lúa của mình. Nó tí xíu bằng đầu kim, năm con mới ăn được một lá lúa. Khi cây lúa lên đến lá thứ sáu rồi thì không bị dịch hại nữa, sẽ tự hết. Cây lúa còn nhỏ chứa nhiều dinh dưỡng, đến ngày 15 sẽ mạnh hơn, tự đề kháng lại con rầy lửa đó mà không cần phun thuốc gì hết”.

Để tự nhiên nên cả cánh đồng 10ha của Tiếng khi mới sạ lúa được mười ngày thì rầy lửa bu đến, ruộng vàng rực, tưởng như đã đến mùa lúa chín. Chòm xóm lo ngại, rầu giùm cho Tiếng, khuyên phải xịt thuốc thôi. Tiếng nhất quyết không vì “con rầy lửa ăn tí thôi rồi no, nếu ham ăn quá sẽ bể bụng mà chết”.

Hàng xóm lắc đầu, gọi Út Tiếng là “Tiếng liều”. Quả nhiên, cây lúa khi qua 20 ngày tuổi tự dưng xanh tốt trở lại. Ai nấy ngạc nhiên. Từ đó, nhiều người hoài nghi lại tỏ ra thân thiện, lân la đến giao lưu, tìm hiểu.

Tiếng chia sẻ hết, không giấu nghề. Anh kể, thời xưa, môi trường sinh thái cân bằng, cá, chim, cò… còn rất nhiều, nhưng sau này bị tận diệt hết. Giờ anh “muốn dùng mô hình cây và con để cân bằng với nhau, bón phân ngược lại cho đất, tạo nên hệ tuần hoàn sinh thái tự nhiên”.

Tiếng không đặt cược hết về lúa, mà kết hợp giữa trồng trọt và chăn nuôi. Anh trồng nhiều loại rau trái khác nhau, tất cả đều không dùng thuốc, không phân hoá học.

“Nếu chỉ làm lúa, có dịch bệnh sẽ dễ mất trắng nên cần kết hợp nuôi cá, vịt, trồng hoa màu. Cho dù giá lúa bấp bênh thì mình sẽ có nhiều nguồn thu khác từ cá, vịt, hoa màu…”, Tiếng giải thích.

Thần tài gõ cửa

“Đây là hình ảnh Võ Văn Tiếng ở Hồng Ngự, chàng thanh niên khởi nghiệp bằng cách trồng lúa không sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu. Từ 2 ha, nhờ Thiện Cỏ May giúp đỡ, mùa rồi Tiếng thuê đất mở rộng được 10 ha. Gặp Tiếng đưa lúa xuống xay xát và đóng bao bì ở nhà máy Cỏ May. Hiện gạo Tâm Việt của Tiếng không đủ tiêu thụ. Mua trả tiền trước giá 28.000 đồng/kg. Mua bình thường giá 32.000 đồng/kg.

Gạo Nàng hoa 9 với thương hiệu “Tâm Việt” – “Cái tâm của người Việt” và “Gạo ngon từ đất – Gạo chất từ tâm”. Chúng ta cần mua trước ủng hộ cho chàng trai này có tiền thuê đất mở rộng diện tích nhé. Ủng hộ khởi nghiệp là mình cũng đang khởi nghiệp rồi đó”.

Đấy là lời rao trong một email mà ông bí thư Tỉnh uỷ Đồng Tháp Lê Minh Hoan gửi đến nhiều người.

Tiếng chẳng có họ hàng thân tích gì với ông “Sáu” cả, nhưng sự thành công hôm nay có dấu ấn rất rõ của người mà Tiếng gọi thân mật là “Ông chú trên tỉnh”.

Tiếng kể, những ngày đầu “mần guộng”, gặp bao gian khó. “Tôi cực kỳ đơn độc, chỉ một mình âm thầm làm, không được gia đình ủng hộ, chính quyền thì ngăn cản, bạn bè cũng bảo mình điên. Tiếng kể, có lúc, ruộng Tiếng còn tính bị “cưỡng chế” khi mình đắp đất làm mương. Nhưng thật may, “Ông chú trên tỉnh” biết chuyện, can thiệp, cho làm “nên mình mới không bị”.

Những bao gạo mới nhất còn thơm mùi ruộng của Tiếng được đóng gói rất bắt mắt, hút chân không để giữ được hương thơm và để được lâu. Quý nhân thứ hai là người mà ông Lê Minh Hoan nhắc tên trong “lời rao”: “Thiện Cỏ May”, chính là Phạm Minh Thiện, tổng giám đốc công ty Cỏ May ở Sa Đéc, giúp Tiếng “vô điều kiện”. “Cứ làm, được bao nhiêu, anh bao đầu ra”.

Không có tiền thuê đất, Thiện cho mượn, không có vốn sản xuất, Thiện hỗ trợ. Thấy Tiếng loay hoay chuyện bảo quản, đóng gói bao bì, Thiện đưa về nhà máy hiện đại của mình đóng gói định hình, theo tiêu chuẩn HACCP, lại còn hút chân không. Tiếng bảo ông Sáu và anh Thiện là “hai ông thần tài” đứng sau lưng mình.

Từ 2 ha vụ đầu, nay là 10 ha, sắp tới, Tiếng cho biết sẽ “mướn thêm 10ha nữa” vì “mỗi năm chỉ làm hai vụ, cần lượng đất để xoay vòng…” Từ chuyện những ngày đầu mày mò tìm thị trường, khó bán, tồn đọng nhiều, nay thì “chỉ đủ cung cấp cho bạn bè” mà thôi. Tiếng giờ đã trở nên nổi tiếng. Nhưng “bỏ qua những lời chua chát ban đầu, và bây giờ lại lo lắng với những lời ca tụng xung quanh”.

Rong ruổi đường thiên lý, rồi trở về với ruộng, chàng hai lúa nay đã… “Thế bao giờ Tiếng lấy vợ?” “Tôi nông dân lắm, tối ngày trên đồng ruộng có ai thèm thương. Ngựa ô can trường là tên bên hướng đạo sinh đặt cho mình. Tôi vẫn tiếp tục can trường với nông nghiệp sạch và luôn phải cố gắng cho xứng với tên gọi đó”.

SAM_0896-768x1024.jpg

http://tiepthithegioi.vn/sang-tao/doi-moi-sang-tao/vo-van-tieng-chu-ngua-o-can-truong/
 
Vượt qua 21 dự án dự thi đến từ nhiều tỉnh thành khác nhau trên cả nước, dự án “Mô hình trồng lúa sạch của nông trại Tâm Việt” do tác giả là Võ Văn Tiếng (Út Tiếng) đã xuất sắc đạt giải nhất cuộc thi “Dự án Khởi nghiệp 2016” do Trung tâm BSA tổ chức vào tối ngày 2/10 tại Dinh Thống Nhất, TPHCM.


Ngoài việc nhận về cho mình giải nhất trị giá 40 triệu đồng, dự án của Út Tiếng còn nhận được sự quan tâm của một thành viên ban giám khảo là ông Nguyễn Lâm Viên, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc công ty Vinamit, phó chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao.

Ông Nguyễn Lâm Viên đã đầu tư số tiền 50 triệu đồng cho dự án này, ngoài ra không chỉ là 50 triệu, ông Viên còn muốn tiếp tục gắn bó và hỗ trợ cho Út Tiếng nhiều hơn nữa.

Nói về dự án đạt giải nhất này, ông Nguyễn Lâm Viên hào hứng: “Tôi đang trông chờ bạn Tiếng có chọn tôi không, tôi sẽ đầu tư hoàn toàn 100% cho dự án của bạn ấy. Tôi tin rằng Tiếng sẽ có một bước đi rất nhanh trong tương lai nếu bạn chọn làm cùng với tôi.”

Ông nhận xét thêm: “Chúng ta biết rằng xu hướng của thị trường hiện nay chúng ta phải có một nền nông nghiệp hữu cơ, nhưng nhiều người hiểu không đúng và đi sai, và chúng ta phải sửa sai điều này.

“Tôi không ngờ rằng trong cuộc thi này lại có người trẻ như Tiếng hiểu điều đó và kiểm soát được sự cân bằng này và đang làm rất đúng. Chính vì thế đương nhiên Tiếng gặt hái được thành quả này.

“Lẽ ra mô hình của Tiếng phải gọi là hữu cơ, nhưng bạn ấy không nói điều này. Đây là điều tuyệt vời, Tiếng chỉ nói rằng muốn cho bà con có những gạo ngon như ngày xưa ông bà ta làm.

“Bởi nông nghiệp tiên tiến nhất trên thế giới hiện nay người ta đang mong đợi trở về nền nông nghiệp hữu cơ. Và tôi rất phấn khích, bất ngờ khi trong cuộc thi này lại xuất hiện một người như vậy.”
 
Quầy gạo Cỏ May trong siêu thị Singapore và ‘cụ 109’
Trong cuộc cạnh tranh, không chỉ có cạnh tranh của doanh nghiệp mà cái chính là cạnh tranh của các chính phủ, của thể chế, của chính sách. Như thế, thử hỏi Việt Nam sẽ cạnh tranh với ai, khi những ông cụ như ‘ông cụ 109’ cứ trơ gan cùng tuế nguyệt.

Quầy gạo Cỏ May trong siêu thị Singapore.

Sáng nay mở email, tôi nhận được mấy bức ảnh các kệ gạo trong siêu thị, kèm mấy chữ “Như đã nói, tui gửi chị”.

Chiều cuối tuần hôm qua, anh bạn làm nghiên cứu tại một đại học Singapore đến chơi.

Tình cờ trong câu chuyện, anh khoe: “Bà xã mình gần đây mua được gạo sạch và thơm Cỏ May ở siêu thị. Lên mạng xem, thấy gạo Cỏ May là Hàng VN Chất lượng cao. Ăn thấy ngon lắm bèn giới thiệu cho các gia đình đồng nghiệp Singapore, họ cũng mua và khen. Mà sao về TP mấy hôm nay muốn mua gạo Cỏ May cho mẹ tôi mà không được? Chị làm xúc tiến bao nhiêu năm mà dở ẹt. Để tui về tìm mấy tấm ảnh gạo Cỏ May trong siêu thị Singapore gửi cho chị”.

Thế là vừa giải thích vì sao gạo Cỏ May chưa phân phối rộng rãi được ở Sài Gòn, tôi cười “giả lả”, lấy trong kho ra một túi gạo Cỏ May nhờ anh gửi tặng bác gái (gạo do doanh nhân trẻ Phạm Minh Thiện gửi BSA một ít để tặng khách).

Giờ nhìn cả mấy kệ gạo Cỏ May san sát trong ảnh, những túi gạo vuông vức, bao bì đẹp từ tỉnh Đồng Tháp “khuất nẽo” (cách mà bí thư Lê Minh Hoan thường tự trào về tỉnh ông) bay qua tận siêu thị Singapore, tôi chợt cảm động.

Cảm động hơn nếu biết về con đường chông gai mà gạo Cỏ May đến Singapore.

Từ tháng 1/2011, Nghị định 109 đã cấm DN nhỏ VN xuất khẩu gạo nếu không đủ một loạt điều kiện, trong đó có kho chuyên dụng chứa 5.000 tấn gạo, có nhà máy xay xát…

Hơn 5 năm qua, hàng trăm công ty xuất khẩu gạo phải ủy thác cho các công ty lớn hay phải đẩy gạo xuất theo tiểu ngạch qua Trung quốc và báo chí đã kêu nhiều mà “cụ 109” vẫn cứ trơ trơ.

Trong tình cảnh đó, doanh nghiệp Cỏ May xoay trở đủ kiểu đủ đường vẫn không xong, rồi mấy tháng gần đây, thử qua Singapore mở công ty Cỏ May Singapore để tự nhập hàng của mình từ Việt Nam qua phân phối tại Singapore.

Thêm bộ máy, thêm chi phí, thêm thời gian, nhiều thủ tục với đủ thứ rào cản trầy vi tróc vảy thì gạo sạch và thơm Cỏ May mới có mặt ở siêu thị Singapore đó.

Cũng những ngày cuối tháng 4/2016, qua tờ The Nation, chúng ta đọc được hàng loạt thông tin về chương trình lớn của chính phủ Thái nhằm thúc đẩy đầu tư-xuất khẩu vào 4 nước CLMV (4 nước: Campuchia, Lào, Myanmar, Việt Nam), mà tập trung nhất là…Việt Nam.

Theo đó, các tập đoàn lớn của Thái ký thỏa thuận với Bộ Thương mại Thái Lan, cùng ngân hàng, nhiều cơ quan khác nữa cùng cam kết hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa Thái đưa hàng vào Việt Nam (trong các tập đoàn ký, có tên TCC vừa mua hệ thống Metro).

Rất nhanh, hàng Thái đã nghiễm nhiên chiếm đầy các kệ của Metro.

Từ lâu rồi, ngay những thời gian mà chính trị Thái biến động liên miên thì hoạt động hỗ trợ DN Thái của chính phủ vẫn diễn ra thường xuyên, chuyên nghiệp, hiệu quả.

Nhưng hai năm gần đây, chính phủ Thái càng tập trung thiết kế, thực thi nhanh nhiều chính sách hỗ trợ SME Thái, chủ yếu để tận dụng mọi thuận lợi từ việc hình thành cộng đồng kinh tế Asean.

Trong cuộc cạnh tranh, không chỉ có cạnh tranh của doanh nghiệp mà cái chính là cạnh tranh của các chính phủ, của thể chế, của chính sách.

Các bộ, ngành VN thì 10 năm qua thi nhau lập thêm hàng nghìn (6.000 hay 7.000?) giấy phép con, thêm nhiều rào cản, dây trói, buộc doanh nghiệp cống nộp trên bàn, dưới bàn, có biết, đâu chỉ có doanh nghiệp hứng chịu thua thiệt mà trong thời buổi hội nhập sâu rộng chưa từng có này, tác hại được nhân lên gấp nhiều lần và đổ tất cả xuống đầu của nền kinh tế.

Tiết lộ thêm chút, theo lời rủ rê của BSA (vì phiên chợ chưa có nhiều gạo sạch cao cấp), gạo Cỏ may đã có mặt tại phiên chợ Xanh Tử Tế mở cửa hai ngày 7 và 8/5/2016 tại BSA.

Lúc 10h, tại quầy, một bác nắm tay tôi (bác mặc cái áo dài lam, tóc bạc trắng) kể: “Tôi có ý tìm mà bữa nay mới gặp, đây là gạo của bác Bên đó cô, tôi thường nói với con, cháu tôi, tôi coi bác Bên là Bồ tát. Gạo của người tử tế mà, tôi mua một hơi 5 túi đó cô”.

Kim Hạnh
Theo BSA
http://tiepthithegioi.vn/chuyen-tie...ao-co-may-trong-sieu-thi-singapore-va-cu-109/
 
Back
Top